Haya
Geçenlerde internette gezinirken bir fotoğraf dikkatimi çekti muhtemelen 1930 veya 1940’lı yıllar arası ya da daha öncesine ait fotoğraf.
Fotoğrafta bir vatandaş o günün şartlarındaki bir stüdyoda eski bir saksının yanında fotoğraf çekilmiş. Gayet rahat bir tavırla pantolonunda birden fazla yama ceketinde de yine yama çok eski bir süveter kazak ve ayağında nerede ise hayli hatırı sayılacak kadar eski bir ayakkabı. Gömleği ise içinde yaka paçası perişan vaziyette bir giysisi var. Varda bu vatandaş bu kadar eski ve perişan giysilerine rağmen gayet rahat ve olağan bir vaziyette sakince poz vermiş.
Yani hiçbir utanma duygusu taşımıyor. Mahcubiyet sergilemiyor nedeni şu da olabilir o günün şartlarına ve giyim koşam standartlarına uygunda onun içinde diyebiliriz. Gerçi doğru da olabilir bu tez öyle olsa da yine de en büyük utanma ve haya duygusunun bu vatandaşta olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Neden mi, çünkü hırsızlıktan yalan söylenmiş olmaktan rüşvet almaktan, irtikaptan, dolandırdırıcılıktan , haya duyulurdu, ar edilirdi, namuslu adamın elbisesini yamasından utanılmazdı. Hiç kimsede kimseyi bu durumlar için asla ve asla kınamazdı da ondan. Bu şahısda bu vasıflar yok da onun için bu kadar rahat. Varsın elbisesi yamalı olsun kimin umurunda.
Sadece üstü başından değil evin içindeki sergiden yediği helal kısıtlı yiyeceğinden, oturduğu evden de utanılmaz ve bu mekanları sıcacık ve samimi bir mekana çevirirler ve sabahlara kadar komşuları ile sohbet eder hal hatır sorarlardı. Şimdi ya, en modern evler, 4+1 konutlar, villalar ile lüks arabalar yemek siparişleri ile ancak birbirimize hava atar olduk. Bunlarla yarışıyoruz bakalım nereye kadar bu devam edecek.
Devir değişti toplum farklılaştı sanki şimdikiler fakirlikten elbisesinin yamasından eskisinden ve kötüsünden utanılıyor ancak ve ne yazık ki yukarıda sayılanlardan utanılmadığı gibi bu gibi işlere tevessül edenlerden de toplumda işini bilen addediliyor. İşte bizi düşündüren de bu. Bu doğru bir yaklaşım ve değer yargısı olmadığı gibi ferdi ve toplumsal yaşadığımız bir çok sorunun da ana kaynağını oluşturuyor.
Neden böyle oldu bu üstü başı ile uğraşır ve bakar kör gibi bakarken farklı gördük. O resimdeki vatandaş için masumiyet ve rahatlığını keşke hepimiz hayatımızın her evresinde yaşayabilme basiretini göstersek de bir çok sorunumuz kendiliğinden çözülse idi ne güzel olurdu.
